GRONINGEN – IVN Natuureducatie, afdeling Groningen Haren is blij met het Ontwerpprogramma GES van de gemeente Groningen. Dit programma onderstreept hoe belangrijk het is om de natuur in onze eigen omgeving te koesteren. In zijn zienswijze op het Ontwerp-programma GES doet het IVN concrete voorstellen om de natuur in onze gemeente nog beter te beschermen.
Bijna dagelijks komt in het nieuws, dat het niet goed gaat met de natuur. Helaas zien we ook in Groningen een sluipende achteruitgang van planten, dieren en andere natuurwaarden. Bijvoorbeeld in het Stadspark en het Noorderplantsoen, die allebei onder grote druk staan.
Het IVN maakt zich hier grote zorgen over en wil graag meehelpen om het tij te keren. Voorzitter Julia Hoorman van IVN Groningen Haren: “IVN Natuureducatie laat kinderen en volwassenen beleven hoe leuk, gezond én belangrijk natuur is. Het IVN organiseert hiervoor excursies en andere natuuractiviteiten, lezingen, cursussen en projecten. Zelf leren en doen staan hierbij centraal. Hiermee wil het IVN zoveel mogelijk Groningers motiveren om in actie te komen voor meer natuur”.
Natuur verdient zelfde bescherming als andere maatschappelijke belangen
Economische en andere (harde) maatschappelijke belangen worden sinds jaar en dag verankerd in het Omgevingsplan (voorheen Bestemmingsplan). Natuur moet het zonder deze planologisch bescherming doen en trekt daardoor vaak aan het kortste eind.
De komst van de Omgevingswet biedt een uitgelezen kans om nu óók het belang van natuur te verankeren in het Omgevingsplan. Helaas schuift de gemeente dit op de lange baan: de gemeente houdt het bij een vaag voornemen om de GES pas voor 2032 vast te leggen in het Omgevingsplan.
Het IVN vindt dat dit veel sneller moet. En dat kan ook. Op basis van de Omgevingswet kan de GES nu al worden vastgelegd in een ‘thematisch’ Omgevingsplan voor de gehele gemeente. Vervolgens kunnen de bestaande Omgevingsplannen/Bestemmingsplannen in de loop van de tijd worden aangepast aan het Omgevingsplan voor de GES.
Het Ontwerpprogramma GES is vrijblijvend
De gemeente moet zich zelf houden aan het GES-programma. Maar dit stelt in de praktijk weinig voor doordat in dit programma geen harde, concrete regels en doelen zijn vastgelegd voor de bescherming van de natuur. Hierdoor kan de sluipende achteruitgang van de natuur in Groningen nog jaren doorgaan. Ook dit valt met wat politieke wil veel beter te regelen.
De Omgevingswet biedt de gemeente alle ruimte om heel concreet vast te leggen welke doelen ze met het GES-programma wil realiseren, alsook wanneer en hoe. Hiermee zou het GES-programma een stuk minder vrijblijvend worden. Want de Omgevingswet schrijft voor, dat de gemeente extra maatregelen moet treffen als die doelen niet (op tijd zullen) worden gehaald. Volgens het IVN is dit de manier om de vinger aan de pols te houden en verder natuurverlies te voorkomen.
Harde waarborgen nodig voor echte natuurcompensatie
Als ontwikkelingen met negatieve effecten op de GES onvermijdelijk zijn, dan moet het verlies aan natuurwaarden volgens de gemeente worden gecompenseerd. Het IVN vindt dit veel te kort door de bocht. Het vernielen of verstoren van natuur verloopt in de praktijk van alledag heel wat makkelijker, dan het ontwikkelen van nieuwe natuur met dezelfde ecologische waarden. Daarom vindt het IVN dat compensatie alleen maar een allerlaatste redmiddel mag zijn. Om te voorkomen dat de gemeente veel te snel kiest voor natuurcompensatie, wil het IVN hieraan strenge maar logische voorwaarden verbinden.
Zo moet de compensatie in areaal minimaal twee keer zo groot zijn dan het GES-areaal dat door een ontwikkeling verloren gaat. Tevens moet deze compensatie gerealiseerd zijn voordat de ontwikkeling ten koste van de GES mag plaatsvinden. Verder spreekt het voor zichzelf dat (financiële) compensatie niet mag verworden tot een soort aflaat (waarmee men vroeger z’n zonden kon afkopen) of uit natuuroogpunt neerkomt op de welbekende ‘sigaar uit eigen doos’. Daarom moeten er volgens het IVN harde waarborgen komen, dat de natuur er bij een eventuele compensatie per saldo flink en aantoonbaar op vooruitgaat.
Foto: IVN Groningen Haren (ingezonden)
