GRONINGEN – De vader van Gerda Andelbeek mishandelde en misbruikte haar. Toen ze na zijn overlijden bij familieleden werd geplaatst, kwam ze weer in een onveilige situatie terecht. Haar omgeving wist dat er iets aan de hand was. Toch deed niemand iets. Hoe kon dat? En hoe kun je iemand in een onveilige situatie het beste helpen? Gerda vertelt.
“Onvoorstelbaar hè? Dat niemand ons hielp”, zegt Gerda. “Mijn vader was een charmante, maar gefrustreerde man. Afgekeurd, financiële zorgen, mentale en lichamelijke problemen. Mijn moeder had zware depressies.” Gerda’s vader mishandelde haar moeder. Toen Gerda 10 was, stapte haar moeder uit het leven. “Mijn vader richtte zich daarna op mij, wat leidde tot mishandeling en misbruik.”
Te bang
“Mensen wisten dat mijn vader veel dronk en agressief was. Al kon hij dat eerste goed verbergen. Maar school deed niets. Onze kerk en de huisarts ook niet. Het kan ook niet anders dan dat onze buren hem hoorden. Ik heb achteraf wel eens gevraagd waarom ze niets deden. Ze wisten niet wat te doen of waren te bang voor mijn vader om iets te doen.”
Nergens aan meedoen
Gerda was 13 jaar oud toen haar vader overleed. Ze kwam toen bij familie terecht. Ook hier was de situatie niet veilig. “Geen hulp bij mijn trauma’s. Ik werd vernederd en nooit geloofd. Mocht nergens aan meedoen. Niet op schoolreis, nooit leuke dingen doen met vrienden.” Haar omgeving had dit door. Maar weer greep niemand in.
“Zij zag mij”
“Op school viel ik niet op. Ik was een ster geworden in me aanpassen en een glimlach opzetten”. Tot in Havo 4 haar cijfers achteruitgingen. Haar mentor stuurde haar naar een vertrouwenspersoon. “Zij zag mij. Nam alle tijd en liet mij het tempo bepalen zodat ik vertrouwen in haar kreeg. Ze paste mijn rooster aan waardoor ik op school kon studeren en ging iedere week met mij in gesprek.”
Geheim vertrek
Gerda was al 2 jaar van school af, toen ze zich weer tot deze vrouw wendde. “Hèhè, daar ben je dan eindelijk”, zei ze. Samen met haar maakte ik in het geheim alles klaar voor mijn vertrek. Ze vond een eigen woonplek en ging studeren. “Lichamelijk was ik vrij, maar geestelijk waren de gevolgen groot. Mijn herstel is vanaf dat moment begonnen. Maar sommige gevolgen gaan nooit helemaal over. ” Nu – jaren later- helpt ze mensen die met huiselijk geweld te maken hebben (gehad). En adviseert ze organisaties hierover.
Verschillende vormen van huiselijk geweld
“Huiselijk geweld kán lichamelijk zijn. Maar het is niet altijd schreeuwen en kabaal. Soms is het veel minder zichtbaar. Ik weet nu dat de situaties uit mijn jeugd onder intieme terreur vielen. Daar komt niet altijd lichamelijk geweld bij kijken. Onderdrukking, isolatie, manipulatie, controle zijn vaak veel minder duidelijk.
Hoe kan jij helpen?
Wat kun je het beste doen als je iemand kent die in een onveilige situatie leeft? “Bij acuut gevaar moet je altijd 112 bellen!” zegt Gerda. “Maar helaas zijn situaties niet altijd zo duidelijk. Intieme terreur wordt zeker nog niet altijd herkend door hulpverlening. Het is voor veel mensen heel moeilijk om daadwerkelijk de stap richting hulp te zetten.”
“Je mag me altijd bellen”
“Blijf naast iemand staan”, zegt Gerda. “Vraag hoe het écht gaat. Neem de tijd. Oordeel niet. Vaak schamen mensen zich. Of hebben ze geen idee waar ze moeten beginnen. Als je te snel met hulp komt kun je iemand wegjagen.”
Heb jij te maken met huiselijk geweld of ken je iemand die hiermee te maken heeft? Neem contact op met een volgende organisaties voor informatie, advies of een luisterend oor (gratis en anoniem):
Acuut gevaar? Bel 112
Het WIJ-team: zie wij.groningen.nl voor de Wij-teams in de gemeente Groningen
Filomena: filomenagroningen.nl. Kom langs, bel 088-0663680 of chat
Veilig Thuis: veiligthuisgroningen.nl of bel 0800-2000
Rondom de week tegen kindermishandeling worden verschillende activiteiten georganiseerd in Groningen. Ga voor een overzicht naar www.relatieszondergeweld.nl/agendaexterne-link-icoon.
