Meer aandacht voor fietsers in Groningen

Om de stad goed bereikbaar te houden, stimuleert Groningen Bereikbaar het fietsen bij forenzen en studenten met campagnes en probeeracties voor e-bikes en speed pedelecs. Fietsen is gezond en hoe meer mensen overstappen op de fiets, hoe meer het wegennet en het OV worden ontlast, vooral in de spits. Om ruimte te geven aan fietsers is een goede doorstroming noodzakelijk. Dankzij afspraken die Groningen Bereikbaar maakt met aannemers, houden ze bij werkzaamheden aan de weg meer rekening met deze weggebruikers. Daarnaast ziet de gemeente erop toe dat er speciale borden worden geplaatst en er goede omleidingsroutes komen. “We sturen aan op gedragsverandering bij zowel de wegwerkers als de fietsers”, aldus verkeerskundige Edwin Papjes van Groningen Bereikbaar.

Mooie ontwikkeling

Fietsers glippen overal tussendoor. Als er wegwerkzaamheden zijn kan een verkeersregelaar aanwijzingen geven, maar vaak kiezen de meeste fietsers toch voor hun eigen route. Volgens verkeerskundige Papjes vraagt deze situatie om omdenken. “Geef de fietsers ruimte en wél de mogelijkheid langs het werk aan de weg te fietsen. Misschien dat ze dan nog gedurende één dag moeten afstappen, maar daar zal dan begrip voor zijn.” De gemeente Groningen, opdrachtgever voor veel wegwerkzaamheden in de stad, bespreekt de nieuwe, fietsvriendelijke aanpak met aannemingsbedrijven. Inmiddels is er een cultuuromslag bij aannemers waarneembaar. Zij houden rekening met de fietsers en denken mee bij wegwerkzaamheden en wegafsluitingen. Ook gaan ze akkoord met kortere afsluitingen. Dat is een mooie ontwikkeling en eigenlijk best bijzonder, erkent Papjes. “Aannemers komen vaak van buiten de stad, komen met de auto en hebben ook nog nooit door de stad gefietst. Zij kennen de specifieke situatie dus niet.”

Wel even spannend

Een voorbeeld van de fietsvriendelijke aanpak: de aannemer sluit een halve rijbaan met zogenaamde barriers zodat fietsers er veilig langs kunnen. Auto's moeten dan af en toe wachten op tegemoetkomend verkeer. Dit is onder andere toegepast in de Oude Kijk in 't Jatstraat. “Het resultaat: geen conflicten meer met fietsers en geen agressie. De aannemer kwam tot de conclusie dat het boven verwachting beter liep. Het levert wat op, hij kon rustiger en sneller werken, was zijn conclusie.” Hij geeft nog een voorbeeld, over de Petrus Campersingel. “Een drukke weg waar 50 km/u mag worden gereden. Hier is in het voorjaar een halve rijbaan afgesloten met hekken en barriers om ruimte te creëren voor fietsers. Je wilt tegelijk een goede doorstroming en geen lange wachttijden voor automobilisten. Het was wel even spannend hoe dat zou uitpakken. Zo'n maatregel vraagt om acceptatie door automobilisten, zonder dat er wordt gescholden op wegwerkers en verkeersregelaars. Gelukkig ging het goed. De fietsers konden ongehinderd hun route vervolgen en het autoverkeer stroomde ook goed door.”

Revolutie

Hoe kun je fietsers succesvol omleiden? Met die uitdaging is de gemeente ook aan de slag gegaan. Fietsers zijn eigenzinnig en laten zich meestal niet zomaar een bepaalde richting opsturen. Gedragsaanpassing is lastig. “We proberen verschillende maatregelen. Zoals eerder op de route al borden plaatsen, Engelse teksten op de route naar het Zernike voor internationale studenten en een informele aanspreektoon gebruiken.” Zo staan er omleidingsborden met de aanhef 'Hé fietser!' of 'Sorry fietser'. “Dat was best een revolutie om die teksten op de borden te krijgen.” Ook experimenteert de gemeente met verschillende omleidingsroutes, een korte route en een vlotte route. “Goede communicatie is belangrijk om onveilig verkeersgedrag te voorkomen.”

Kritische geluiden

Waar gewerkt wordt, is ook kritiek. Groningen Bereikbaar krijgt vanuit de zogenaamde Denk- en Doetank, die de organisatie van gevraagde en ongevraagde adviezen voorziet, de Fietsersbond Groningen en rechtstreeks van stadjers opmerkingen over bebording en bepaalde omleidingsroutes door de stad. “We zien dat er meer aandacht komt voor de fietsers”, zegt Wim Borghols, voorzitter van Fietsersbond Groningen, “maar het is een proces van vallen en opstaan.” De voorzitter constateert dat vooral kleine aannemers die met kleinere projecten bezig zijn, de fietsers over het hoofd zien. “Ze plaatsen dan bijvoorbeeld het bord ‘doorgaand verkeer gestremd’, terwijl dat in die situatie alleen geldt voor auto’s. Ook zien ze soms niet in dat fietsers overal vandaan komen, ook uit zijstraten.” Borghols is blij dat Groningen Bereikbaar als een spin in het web partijen bij elkaar weet te brengen. Groningen Bereikbaar en Fietsersbond Groningen zitten regelmatig om tafel met aannemers en ook een grote partij als aannemerscombinatie Herepoort, die bezig is met de zuidelijke ringweg. Er worden afspraken gemaakt om bijvoorbeeld te voorkomen dat bij een stremming fietsers te ver moeten omfietsen of dat er twee belangrijke fietsroutes tegelijk tijdelijk worden afgesloten. “Deze afspraken hebben effect, al blijven de kritische geluiden van een partij als de Fietsersbond altijd nodig”, besluit Papjes.