Column: Oekraïnemoe
COLUMN – Sinds een paar jaar heeft het verhaal dat overheden ons voorschotelen steeds meer bizarre trekjes. Met de berichtgeving over Oekraïne zijn we nu echter in een fase beland dat je met de krant in de hand het tastbare bewijs hebt dat er inderdaad een parallel universum bestaat.
Zelensky vertelt in een interview met The Washington Post dat hij in het najaar van 2021 al ‘grimmige waarschuwingen’ van de VS kreeg over een oorlogsdreiging vanuit Rusland. Hij maakte dat niet openbaar “uit angst dat Oekraïners het land massaal zouden verlaten … de meeste Oekraïners bleven hier en vochten voor hun thuisland. Hoe cynisch het ook klinkt, dat zijn de mensen die de indringers hebben tegengehouden”, volgens de in 2019 gekozen president.
Dat de Russen de hoofdstad Kiev niet konden bereiken bewijst volgens Zelensky dat hij de ‘juiste beslissing’ nam. Yeah right. Volgens door Rusland gevonden documenten waren de Oekraïense autoriteiten in datzelfde najaar bezig met het uitwerken van een grootschalig plan om de Donbass aan te vallen in februari/maart van dit jaar. Dat er zich voorafgaand aan de militaire operatie inderdaad een grote concentratie van troepen bevond in de linie rond de regio’s Donetsk en Luhansk en het aantal beschietingen ook volgens de OVSE aanzienlijk toenam maakt vooralsnog het verhaal van de Russen aardig wat geloofwaardiger. En mag je dus logischerwijs ook wel de vraag stellen van welke kant de oorlogsdreiging nu eigenlijk kwam.
Het best getrainde deel van het Oekraïense leger stond klaar voor een grootscheepse aanval om het al jarenlang voortslepende conflict voor eens en altijd op te lossen. Een formidabele strijdkracht, dat ook nog eens deel uitmaakte van het grootste leger van Europa, wat het Oekraïense leger in de afgelopen acht jaren geworden is. Die strijdkracht van rond de 100.000 en 200.000 manschappen rechtstreeks aanvallen zou als gevolg hebben gehad dat de rest van het leger (naar schatting tussen de 500.000 en 700.000 manschappen) naar de zuidoostelijke regio toegetrokken zou worden en om dit te bevechten had Rusland tot een algehele mobilisatie moeten overgaan. Simpel omdat het overwicht anders veel te groot zou zijn van Oekraïense kant.
Het zet de inval vanuit het noorden in een heel ander daglicht. De door de media als potsierlijk omschreven kilometerslange colonne richting Kiev bracht ook de generaalsstaf van Oekraïne in verwarring en in allerijl werden er eenheden uit de Donbass weggehaald om de hoofdstad te helpen verdedigen. Het resultaat laat zich wel raden: het Oekraïense leger werd opgedeeld in kleinere eenheden die makkelijker te bevechten waren en het gaf bovendien de kersverse republieken Donetsk en Luhansk de kans om voorbereidende aanvallen op de gevechtslinie rond hun gebied uit te voeren. De kunst van oorlogvoeren is als die van een goochelaar: als je aandacht ergens naartoe getrokken wordt moet je er vanuit gaan dat er ergens anders iets cruciaals gebeurt. Er is ook helemaal geen ‘slag om Kiev’ geweest waardoor je van een ‘overwinning’ zou kunnen spreken. Ik snap best dat Zelensky een verhaal moet ophangen om de moed er maar in te houden, maar het is natuurlijk niet zo dat hij daarmee dan de feitelijke werkelijkheid verwoordt.
In de afgelopen acht jaar waarin het zootje ongeregeld dat het Oekraïense leger in 2014 nog was met Britse en Amerikaanse hulp opgebouwd werd tot de grootste krijgsmacht van Europa, is er rondom de Donbass ook hard gewerkt. Ga me niet vertellen dat Den Haag daar niet van op de hoogte is. De zuidoostelijke regio is omringd door een keten van versterkte vestingen, loopgraven, bunkers en commandocentra. Deze veelal door de nationalistische milities bezette posities (Aidar, Azov, Right Sector, C14 e.a.) vormden in feite een gefortificeerde afzetting die het gebied afscheidden van de rest van het land. De OVSE, die als neutrale organisatie de situatie behoorde te monitoren als bijdrage aan het vredesbestand, verstrekte de milities belangrijke strategische informatie waarmee ze de posities van de separatisten konden bestoken. Het was een goed georganiseerde, militair uiterst sterke linie die je niet zomaar even kon bestormen zonder verlies van veel mensenlevens.
Strategie versus corrupte methoden
En dat is ook precies wat de Russen niet gedaan hebben. Nadat de paniek rond Kiev al legereenheden had weggetrokken uit dit gebied zijn ze vanaf enige afstand begonnen met een onafgebroken regen van artillerievuur op deze linies. De onvoorstelbare hoeveelheden munitie (vaak worden meer dan 5000 ontploffingen per dag waargenomen) blijven maar toestromen: ze worden op industriële basis aangemaakt en met treinladingen aangevoerd, iets waar het Westen met haar afhankelijkheid van hightech oorlogstuig geen antwoord op heeft omdat ze deze manier van strijd allang heeft afgeleerd en dus ook niet een dergelijke productie op gang kan brengen. In combinatie met omsingeling van zogenoemde ‘spil-gebieden’ (extra versterkte commandocentra), waardoor de desbetreffende positie verstoken raakt van bevoorrading van voedsel en munitie, heeft deze tactiek van onafgebroken artillerievuur tot gevolg dat zo’n Oekraïense stelling op den duur uitgeput raakt en de keuze heeft om zich over te geven of tot het fatale einde door te vechten. De verliezen aan Russische kant zijn zodoende vele malen kleiner dan die aan Oekraïense kant: de infanterie wordt gewoonlijk pas het gebied in gestuurd als de vijand al nagenoeg uitgeput is. De idiote getallen van verliezen aan Russische kant zijn dan ook uit de duim gezogen, als ze werkelijk de 80.000 manschappen waren verloren, wat ik ergens las, dan was de operatie allang afgeblazen.
De trage, maar gestage opmars van de Russen wordt vreemd genoeg hier in de berichtgeving niet geduid, er wordt in tegenstelling daarvan nog steeds gedaan of het amateurs zijn en dat Oekraïne als uiteindelijke overwinnaar uit de bus zal komen. Telkens weer wordt er gedaan alsof er een ommekeer in de strijd ophanden is. Van de wonderwapens als de Javelin en de M777 verneem je echter niks meer en het hypermoderne HIMARS systeem is ook alweer van de mediaradar verdwenen. Van de 16 geleverde systemen schijnen er ook alweer een aantal uitgeschakeld te zijn, sommigen hebben het over maar liefst de helft. Er worden indrukwekkende aantallen van geleverde raketten genoemd, maar als je er bijvoorbeeld 30.000 geleverd krijgt en je wilt de Russen evenaren in aanvalscapaciteit dan ben je er binnen een week doorheen. En Oekraïne heeft de logistiek niet om zoveel materiaal effectief naar het front te sturen. Een rapport van Amerikaanse zijde berichtte in mei dat er van de leveringen vanuit het Westen die bij de grens aankomen er naar schatting slechts 30% bij de frontlinie aankomt. Dat verklaart mede waarom je na korte tijd de HIMARS hoort verstommen, want zonder raketten valt er weinig te schieten. Het indrukwekkende van het Oekraïense leger zit ‘m meer in het feit dat ze ondanks de gebrekkige aanvoer en een politieke leiding die de militaire strategen in de wielen rijdt nog steeds zo’n stevige weerstand tegen de Russen kunnen opbrengen. Het is echter ook helaas dankzij het numerieke overwicht, de aantallen van 200 tot 500 slachtoffers per dag waar Kiev over spreekt kunnen tot nog toe steeds maar weer aangevuld worden, maar strategisch heeft dat weinig waarde en dienen ze in de afschuwelijke realiteit als kanonnenvoer, iets anders kan ik het niet noemen.
De versterkte linie rond de Donbass begint ondertussen te kraken in zijn voegen. Belangrijke spil-gebieden zijn al gevallen, Peski ten noorden van de stad Donetsk viel afgelopen week en het belangrijke Bakhmut dat tussen deze twee plaatsen in ligt is op dit moment nagenoeg omsingeld. Als deze positie valt houdt het bestoken van Donetsk met vlindermijnen hopelijk ook op, het is één van de vele schanddaden waarvoor Kiev naar een oorlogstribunaal gesleept zou moeten worden. Het lijkt me een nobrainer dat deze verboden explosieven niet door de Russen zelf worden afgeschoten in een door hun gecontroleerde stad waar geen militaire handelingen plaatsvinden (om ze vervolgens zelf weer op te sporen en onschadelijk te maken?). Amnesty International gaat na de kritiek binnen en buiten de organisatie nog eens haar rapport herzien, ik juich dat van harte toe want behalve het gebruik van de bevolking als menselijk schild valt er nog heel wat meer te melden. Dat zou een stuk schelen want Amnesty wordt gewoonlijk zodanig op haar blauwe ogen geloofd dat, ook al blijken het later leugens te zijn, mensen er hardnekkig in blijven geloven. Ik hoef alleen maar de baby’s te noemen die door Irakese soldaten uit hun couveuse gerukt werden en op de grond gegooid (1990) of de van staatswege bevolen verkrachting van vrouwen door Libische soldaten (2011). Amnesty heeft er nogal een handje van om voorgenomen interventies van de Navo van argumenten te voorzien die later flagrante leugens blijken te zijn. Het is niet voor niets dat diverse regeringen (o.a. Ierland en Thailand) Amnesty op de vingers tikken of zelfs het land uit willen gooien.
Laat ze het lekker zelf doen
Al met al word ik een beetje moe van de consequente verdraaiing van de feitelijkheden en lijkt het er veel meer op dat het enige veld waar Kiev een zekere ‘overwinning’ kan claimen het slagveld van de propaganda is. Mensen, media en politici lijken steeds halsstarriger te worden in hun overtuiging dat de Russen slechteriken zijn en worden verantwoordelijk gehouden voor zaken die de Oekraïense autoriteiten, onder de vleugels van de EU, de Britten en Amerikanen, in feite op hun geweten hebben. Het graanschip dat met veel tamtam de haven van Odessa uitvoer om de honger in de wereld te stillen kon geen afnemer vinden en is uiteindelijk aangemeerd in Libanon, waar de lading verder vervoerd zal worden naar Syrië. U weet wel, het Syrië dat we door sancties zo zwaar geblokkeerd hebben dat ze een voedseltekort hebben. Datzelfde Syrië waar de Amerikanen met een legermacht de olievelden bezet houden en dik verdienen met de illegale verkoop van het zwarte goud zodat Damascus ook nog eens verstoken is van inkomsten. Amerikanen die ook in Irak nog steeds een legermacht aanhouden ondanks dat de regering in Bagdad hun herhaaldelijk verzocht heeft te vertrekken.
Ik word een beetje moe van de bizarre verhalen van bijvoorbeeld een raketaanval op een krijgsgevangenenkamp, waarbij tientallen Azov-strijders het leven lieten en dat men in verwarring is over de vraag wie dat nou toch gedaan zou kunnen hebben. Of de beschieting van de kerncentrale in Zaporizja dat al sinds begin maart onder Russische controle staat. Zelensky heeft opdracht gegeven om de Russen onschadelijk te maken die de door Russen gecontroleerde centrale bestoken. Als u daar nog enige logica in kunt vinden dan mag u dat mij komen uitleggen. De koffie staat klaar. Maar vooralsnog hebben we in mijn ogen hier te maken met een rechtstreeks dreigement richting Europa. Zelensky in zijn eigen woorden: “Zolang Rusland zich niet terugtrekt en zowel de Donbass als de Krim weer onder Oekraïense controle staan is er het gevaar van een nucleaire ramp die heel Europa zal treffen”. Niet Rusland, maar Oekraïne zit ons hier te chanteren en te bedreigen.
Maar liever doe ik een oproep aan de heren en dames politici die vanwege hun belangen in de landbouwgrond, de grondstoffen en de geopolitieke positie van Oekraïne de bevolking van dat land in een afgrond hebben gestort. En dat is of ze alsjeblieft zelf de wapens willen oppakken, samen met de door hun gesteunde oligarchen en effectenhandelaren die hier miljarden aan verdienen, om dan hun geliefde neonazi’s aan te voeren in de strijd tegen de Russen. Laat de mensen die perse deze confrontatie wilden het dan ook maar opknappen, zij zijn per slot van rekening ook verantwoordelijk en geloven blijkbaar onvoorwaardelijk in dat parallelle universum. De rechtvaardige oorlog die zij menen te strijden bevindt zich blijkbaar ook daar want ik zie ‘m niet op deze aardbol. Dan kunnen de gewone jongens en meisjes weer een normaal leven leiden en zijn we op korte termijn van een heleboel misselijkmakende rotzooi af. Want in dit universum winnen ‘we’ het namelijk helemaal niet van de Russen.
Hielke de Boer, 20 augustus 2022
Over de auteur
Hielke de Boer heeft meer dan dertig jaar in de financiële sector gewerkt bij zowel internationaal opererende bedrijven als kleine sociaal-culturele instellingen. Zijn columns betrekken de maatschappelijke ontwikkelingen in een context van geopolitiek, culturele verschijnselen en historische achtergronden.